Công tác phòng cháy và chữa cháy (PCCC) đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe của con người, bảo vệ tài sản của mọi cơ quan, doanh nghiệp, gia đình và xã hội. Thực hiện tốt công tác phòng cháy và chữa cháy là việc làm thường xuyên, liên tục ở khắp các địa phương, cơ quan, tổ chức, cơ sở sản xuất, kinh doanh, khu đông dân cư và hộ gia đình.
Ngày 4/10/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Lệnh công bố Pháp lệnh quy định việc quản lý của Nhà nước đối với công tác PCCC. Đây là một trong những Pháp lệnh được ban hành sớm nhất của Nhà nước ta, thể hiện được tầm quan trọng của công tác PCCC. Ngày 04/10/2001, Quốc hội khóa X đã thông qua Luật PCCC, có hiệu lực thi hành từ ngày 04/10/2001, trong đó quy định: Phòng cháy và chữa cháy là trách nhiệm của mỗi cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân trên lãnh thổ Việt Nam. Luật cũng quy định lấy ngày 4/10 hàng năm là "Ngày toàn dân phòng cháy, chữa cháy”. Đây là dịp để các địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cơ sở sản xuất, kinh doanh tổ chức nhiều hoạt động phòng cháy và chữa cháy sôi nổi, thiết thực tạo sự chuyển biến tích cực nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người dân trong công tác an toàn phòng cháy và chữa cháy góp phần tích cực, chủ động phòng ngừa kiềm chế sự cố cháy, nổ và giảm thiểu thiệt hại do cháy, nổ gây ra góp phần giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội, phục vụ phát triển kinh tế xã hội.
Nguyên nhân của các vụ cháy thường là do sự bất cẩn của con người trong việc sử dụng các thiết bị, đồ dùng phát nhiệt. Tại các thành phố, thị xã, khu tập trung đông dân cư thường có nguy cơ xảy ra cháy nổ rất cao, chủ yếu là do các nguyên nhân như: Chập điện, bất cẩn trong việc sử dụng lửa, các nguồn nhiệt, hoá chất và các chất dễ cháy nổ, độc hại, phóng xạ, không tuân thủ triệt để các quy định về PCCC. Hiện nay, sự tăng nhanh tốc độ đô thị hoá trong cả nước, các trung tâm thương mại, nhà cao tầng được xây dựng, các hộ dân cư có nhiều vật dụng gia đình giá trị cao dễ cháy... Do đó, nguy cơ cháy và thiệt hại do cháy ngày càng lớn.
Công tác PCCC là một việc làm hết sức quan trọng, bởi phòng cháy chữa cháy giúp hạn chế đến mức thấp nhất những rủi ro mà cháy nổ gây ra về người và tài sản. Hỏa hoạn, cháy nổ trong đời sống hàng ngày có thể xảy ra bất cứ lúc nào, chính vì vậy nếu không có những biện pháp kịp thời sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thiệt hại nghiệm trọng về người và tài sản, không những vậy còn có thể ảnh hưởng đến những khu vực lân cận.
Xây dựng phong trào toàn dân tham gia hoạt động phòng cháy và chữa cháy là một biện pháp thường xuyên và lâu dài, có ý nghĩa chiến lược quan trọng trong quản lý công tác phòng cháy và chữa cháy. Để nâng cao hiệu quả của công tác PCCC, căn cứ vào chức năng nhiệm vụ được Nhà nước giao, lực lượng Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy sẽ tổ chức vận động quần chúng. Ngoài ra, cũng cần phải căn cứ vào tính chất đặc điểm của cháy, nổ của từng địa bàn, tùy từng điều kiện và hoàn cảnh cũng như trình độ nhận thức của quần chúng nhân dân ở mỗi khu vực để có hình thức, biện pháp tổ chức vận động sao cho phù hợp.
Để giảm thiểu những vụ cháy nổ xảy ra tại các nhà máy, xí nghiệp, công ty, hay các hộ gia đình cần trang bị những thiết bị giúp PCCC như bình chữa cháy, lắp đặt hệ thống chữa cháy, còi báo cháy, kiểm tra hệ thống điện, ổ cắm điện… Mỗi người cần nâng cao ý thức tự giác, trách nhiệm của bản thân trong PCCC. Ngoài ra, cần trang bị những kiến thức cơ bản khi có cháy nổ, hỏa hoạn và kỹ năng PCCC.
Công tác PCCC giúp ngăn chặn và hạn chế đến mức thấp nhất những vụ cháy nổ xảy ra, phát hiện sớm những nguyên nhân gây ra cháy nổ, giúp tránh những trường hợp xấu xảy ra làm thiệt hại người và tài sản của cá nhân và cộng đồng. Ngoài ra, công tác PCCC còn giúp ngăn chặn những người có ý đồ xấu, lợi dụng cháy nổ làm những việc trái với pháp luật, ảnh hưởng đến tính mạng con người. Nếu bạn phát hiện ra những trường hợp đó, hãy báo ngay cho cơ quan cảnh sát để kịp thời xử lý.
PCCC là trách nhiệm chung của toàn xã hội, bởi an toàn PCCC liên quan mật thiết đến tính mạng, tài sản của tất cả mọi người. Vì thế, cùng với lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, mỗi người dân, mỗi chính quyền địa phương, mỗi cơ quan, đoàn thể cần tích cực tham gia phong trào toàn dân PCCC, coi đó là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Có như vậy, công tác đảm bảo an toàn PCCC mới đạt được hiệu quả; tai nạn cháy, nổ mới từng bước được đẩy lùi, góp phần xây dựng Thủ đô và đất nước ngày càng bình yên, giàu mạnh./.
